De sociale huur wordt voor twee jaar bevroren en tegelijk wordt het voor particuliere verhuurders makkelijker om de huren te verhogen.
Dit zijn twee afspraken over wonen uit de voorjaarsnota waarover vorige week een akkoord werd gesloten door de coalitiepartijen. In die halfjaarlijkse bijstelling van de begroting is flink geschoven met miljarden en is beleid aangepast, en dat heeft gevolgen.
Om met de eerste afspraak te beginnen: “De huren voor sociale huurwoningen worden in 2025 en 2026 bevroren.”
Dat is goed nieuws voor de betrokken huurders. Maar het is slecht nieuws voor wie een huurhuis zoekt. Want woningcorporaties hebben door de huurbevriezing minder geld om te investeren in de bouw van nieuwe huurwoningen. Dat scheelt op termijn 185.000 huizen, zo schat de branchevereniging. En dat terwijl Keijzer een stuk of 100.000 woningen per jaar wil bouwen.
Keijzer deed niet mee aan de onderhandelingen over de voorjaarsnota. Over de gemaakte afspraken zei ze: “Had ik dit liever anders gezien? Ja natuurlijk.”
Op losse schroeven
Over de bouw van betaalbare woningen heeft Keijzer nog geen half jaar geleden afspraken gemaakt op een woontop, en die staan nu weer op losse schroeven. Corporaties krijgen zo’n 1 miljard euro compensatie, maar dat valt in het niet bij de vele miljarden aan investeringsmogelijkheden die ze naar eigen zeggen kwijtraken. Ze dreigen met een gang naar de rechter.
“Ik moet hier nu gewoon mee aan het werk”, was Keijzers reactie.
Dat vindt de coalitie ook. “Het kabinet moet bekijken hoe het de bouwplannen op peil willen houden”, zegt NSC-leider Van Vroonhoven.
Mocht er een probleem zijn, zegt PVV-leider Wilders, dan moet de minister een oplossing vinden. Extra geld wil hij niet beloven.
VVD-leider Yesilgöz verwijst voor de gevolgen van de afspraken in de voorjaarsnota ook naar minister Keijzer. “Corporaties zeggen dat ze meer geld nodig hebben. Daar gaat de minister van Volkshuisvesting het gesprek over aan.” Dat wordt wel een lastig gesprek, erkent BBB-leider Van der Plas. “Maar lastig is niet onmogelijk.”
Moeilijk werkbaar
Het kabinet regeert en de Kamer controleert, maar het omgekeerde lijkt nu het geval. De vier coalitiepartijen hebben in een lange onderhandelingsnacht van alles afgesproken, bewindspersonen moeten het er maar mee doen. Ook als de nieuwe afspraken hun plannen doorkruisen die zijn gemaakt op basis van het hoofdlijnenakkoord van de coalitie.
CDA-leider Bontenbal stelt dat het akkoord over de voorjaarsnota op een vrij amateuristische manier is gesloten door de vier coalitiefractievoorzitters. Volgens hem hebben ze niet over de consequenties nagedacht en kunnen ze niet alleen maar zeggen “Mona Keijzer lost dat wel op”. GroenLinks-PvdA-leider Timmermans spreekt van broddelwerk. Zonder voldoende compensatie houdt het op met het bouwen, zo zegt hij.
Het is niet voor het eerst dat afspraken tussen de coalitiepartijen vervelend uitpakken voor het kabinet. Denk bijvoorbeeld aan de in december afgesproken bezuinigingen op de zorg met als doel de bezuinigingen op onderwijs te verzachten. Het idee was om medisch specialisten te korten, maar onbedoeld werden verpleegkundigen geraakt, met als resultaat kopzorgen voor PVV-minister Agema.
Toch versoepelen
Overigens is er ook een meevaller voor minister Keijzer. De coalitiepartijen hebben besloten de Wet betaalbare huur toch te versoepelen.
” Ze steunen me, hoe mooi is dat!”, zei. Keijzer. Ze had net zelf nog een aanpassing van de kersverse wet over particuliere verhuur voorgesteld. Maar daar was de Tweede Kamer voor gaan liggen, inclusief PVV en NSC.
De afspraken over de versoepeling zijn wel tamelijk vaag opgeschreven. Er moeten “minder woningen” onder het puntensysteem uit de betreffende wet vallen. Hoeveel minder, dat staat er niet. Ook moet de waarde van een huis meer mee kunnen tellen in de huurprijs. Ook dat wordt niet uitgewerkt. Verder komt er “een verkenning” of kleine verhuurders wel onder de wet moeten vallen. Ook hier moet Keijzer mee aan de slag.
Saillant is dat NSC-Kamerlid Welzijn het precies een week geleden nog geen pas vond geven om deze wet “die nog geen jaar van kracht is” alweer aan te passen. Maar de VVD, die dit punt had ingebracht bij de onderhandelingen, is juist blij met de versoepeling van de wet.
Al met al is over de twee maatregelen rond huren waarschijnlijk het laatste woord nog niet gezegd.
