Protestacties, bedreigingen en agressie. Wethouders in Nederland hebben vaak te maken met deze vormen van maatschappelijke onrust. Dat komt naar voren uit onderzoek in opdracht van de Wethoudersvereniging.
Bijna alle ondervraagden vinden dat de Rijksoverheid de medeveroorzaker is van die onrust. “Wet- en regelgeving wordt te snel, ondoordacht en onuitvoerbaar gemaakt. De inkt is nog niet droog of we bedenken weer nieuwe regels”, zegt oud-wethouder Gerard Bruijniks van de vereniging daarover.
Bruijniks vindt dat de beleidsmakers in Den Haag en de wethouders in de gemeenten echt met elkaar moeten overleggen. Als voorbeeld noemt hij het asiel- en woningdossier. “Laat ze met elkaar in gesprek gaan, zodat duidelijk is wat er in het land speelt. Als je dat doet, kunnen wetten doordachter worden gemaakt en worden ze beter uitvoerbaar”, zegt Bruijniks.
‘Alle klappen opvangen’
Voor het onderzoek werden meer dan 200 wethouders ondervraagd, drie op de vier heeft weleens te maken te hebben gehad met uitwassen van maatschappelijke onrust. Dat heeft ook gevolgen voor het privéleven, zegt meer dan de helft van de ondervraagden.
In januari bleek dat vorig jaar weer meer wethouders waren gestopt. De belangrijkste oorzaak was ziekte, oververmoeidheid en gebrek aan energie. Veel wethouders vinden de baan zowel fysiek als mentaal te zwaar. “Sommigen zijn het zat om midden in het speelveld alle klappen op te vangen”, zegt Bruijniks.
‘Een zware last’
Voor wethouder Marcelle Hendrickx in Tilburg was in februari de maat vol. Zij nam na elf jaar afscheid van het college van burgemeester en wethouders. “Het is droevig en verontrustend dat bestuurders in het openbaar bestuur vaak persoonlijk bedreigd worden. Ik ervaar dit als een zware last”, schreef Hendrickx in haar afscheidsbrief.
Jarenlang werd de Tilburgse wethouder lastiggevallen. Zij en haar gezin werden stelselmatig bedreigd. “Het is iemand die jaar in, jaar uit, elke dag, 24 uur met mij bezig is. En niet alleen met mij, maar het gaat ook over mijn man, mijn kinderen, mijn vrienden’, zei Hendrickx.
De rechter veroordeelde haar stalker in 2023 voor smaad en laster. Omdat de vrouw verminderd toerekeningsvatbaar werd verklaard, werd haar celstraf omgezet in een taakstraf.
