Meer dan de helft van de bedrijven die vorig jaar zzp’ers inhuurden, verwacht dit in 2025 in dezelfde mate te doen. Verder verwacht ruim 42 procent van de bedrijven met zzp’ers een afname van de inhuur. Slechts 3 procent van de bedrijven zegt meer zzp’ers in te zullen zetten.
Dat blijkt uit de Conjunctuurenquête Nederland van het CBS, de Kamer van Koophandel, het Economische Instituut voor de Bouw en de werkgeversorganisaties MKB-Nederland en VNO-NCW.
Van de bedrijven die verwachten dit jaar minder zzp’ers in te huren, zegt ruim de helft dat dit komt door de aangekondigde strengere controle op schijnzelfstandigheid. De overige bedrijven huren minder zzp’ers in om andere redenen, maar vooral vanwege het tekort aan gekwalificeerd personeel.
Bouw en horeca
In de bouw verwachten ruim 6 op de 10 bedrijven minder zzp’ers in te huren door de aangekondigde handhaving. Ook in de horeca en landbouw is dit de belangrijkste reden. Hetzelfde geldt voor ondernemers in de beveiligings- en opsporingsdiensten en de radio- en televisieomroepen.
In de autohandel, informatie en communicatie, en de groothandel verwachten relatief weinig bedrijven een afname van zzp’ers. Deze bedrijven noemen de strengere controle door de Belastingdienst dan ook minder vaak als reden.
De enquête geeft een inkijkje in de manier waarop bedrijven en werkgevers zzp’ers inzetten, zegt Peter Hein van Mulligen, hoofdeconoom van het CBS. “Je hebt zzp’ers die echt klussen doen en wisselende opdrachtgevers hebben, en je hebt die mensen die in verkapte loondienst zijn.”
Dat er bedrijfstakken zijn waarbij werkgevers nu zeggen minder zzp’ers in te zetten vanwege de actievere handhaving door de Belastingdienst, geeft volgens Van Mulligen aan dat in zulke branches sprake is van verkapte dienstverbanden. “Bedrijven zien daarin in ieder geval een risico.”
Dat zo’n 42 procent van de bedrijven aangeeft dit jaar minder zzp’ers in te huren, betekent volgens Van Mulligen niet dat zzp’ers massaal geen werk meer hebben. “Het werk blijft, dus zullen bedrijven manieren verzinnen om het werk gedaan te krijgen, bijvoorbeeld door mensen in dienst te nemen. Dat was ook het achterliggende idee van de wetgeving. Het is de vraag of dat daadwerkelijk gebeurt, daarvoor is het nu te vroeg.”
Stabilisering
Het aantal zzp’ers in Nederland daalde twee maanden op rij, maar lijkt in februari te zijn gestabiliseerd, blijkt uit recente cijfers van de Kamer van Koophandel (KvK). Die cijfers laten een gemengd beeld zien waar er in de ene sector meer zzp’ers bij kwamen en het aantal zzp’ers in de andere sector juist daalde.
Zo groeide het aantal zzp’ers in de zakelijke dienstensector met 800 en nam ook de sector ICT en media toe met 500 zelfstandigen. De afname is opnieuw het grootst in de gezondheidszorg (700) en de bouw (280) maar “beduidend minder hoog” dan in de voorgaande maanden.
Dat het aantal zzp’ers stand lijkt te houden, verrast Joris Knoben, hoogleraar ondernemerschap van Tilburg University. Hij had een grotere daling verwacht in de zorg en de bouw gezien de onrust en onduidelijkheid die hij ziet bij grote opdrachtgevers.
“Een mogelijke verklaring is dat door de onzekerheid zzp’ers zich nog niet uitschrijven bij de KvK in de hoop als zzp’er door te kunnen werken”, zegt Knoben. “Zzp’ers kunnen zich prima een tijdje ingeschreven laten staan, zelfs als ze tijdelijk geen of weinig opdrachten hebben.”
