Maar liefst twee Nederlandse inzendingen maken kans om komende nacht in Los Angeles een Oscar te winnen. Het gaat om de korte film Ik ben geen robot en de korte animatie Wander to wonder.
Vooral die laatste heeft de Nederlandse eer hoog te houden: in geen enkele categorie werd een Nederlander zo vaak genomineerd. In totaal kreeg een landgenoot negen keer een nominatie, van hen wonnen er vier. Meteen bij de eerste nominatie van Het zandkasteel voor Co Hoedeman was het in 1977 raak. Michaël Dudok de Wit was in 2000 de laatste Nederlander die zijn nominatie verzilverde met Father and daughter.
Humor uit treurigheid
Wander to wonder vertelt in een dikke tien minuten het verhaal van drie minimensjes die hun kinderserie blijven maken als de schepper van de show is overleden. Teruggeworpen op zichzelf ontrafelt hun zorgeloos bestaan totdat een onverwachte wending een nieuwe toekomst biedt.
Regisseur Nina Gantz liet zich inspireren door het misbruikschandaal bij de BBC, waarbij presentator Jimmy Savile zijn invloed als ‘kindervriend’ misbruikte. “Dat bezoedelt toch een beetje je kindertijd”, legde ze uit aan de Filmkrant. “Maar we vonden het contrast ook interessant: het zachte en onschuldige tegenover het donkere.”
“Voor mij komt de leukste humor uit de treurigheid”, zegt ze tegen NOS-podcast De Dag. “Omdat er best vaak zware onderwerpen in mijn films zitten, vind ik het het allerbeste om dat op een lichte manier te benaderen. Het moet een soort contrast hebben.”
Bekijk hier de hele film:
Acht jaar werkte ze aan de stopmotionfilm, en met succes: Wander to wonder won al een Gouden Kalf en een Bafta, het Britse neefje van de Oscars.
Niet door de test
In de categorie Korte Film heeft Nederland een minder solide reputatie: tot dit jaar slechts drie nominaties, allemaal in de jaren 60, geen enkele winnaar. Victoria Warmerdam hoopt daar met Ik ben geen robot verandering in te brengen. In de film begint de hoofdpersoon, gespeeld door Ellen Parren, te twijfelen over haar menselijkheid als ze er niet in slaagt door een captcha-test te komen.
Identiteit, feminisme en zorgen over AI komen doordrenkt in absurdisme en zwarte humor voorbij in de korte film. Een voorval in Warmerdams eigen leven inspireerde de film: ze kwam ooit zelf niet door zo’n test heen en realiseerde zich hoe bizar het zou zijn als er er zo achter zou komen niet echt een mens te zijn.
Ook ‘Ik ben geen robot’ is online te zien:
De Oscarrace lijkt verder nog open te liggen, een verrassend gegeven gezien de dertien nominaties van Emilia Pérez. Hoewel dat een record is voor een niet-Engelstalige film en slechts drie films in het verleden meer nominaties hadden, is de narcomusical verre van een gedoodverfde winnaar.
Hoewel de film de juryprijs op Cannes won, was er meteen ook controverse. Zo werd het de Franse regisseur Audiard kwalijk genomen dat hij de film over een Mexicaanse drugsbaron volledig had opgenomen in Parijs met nauwelijks Mexicaanse acteurs. En Karla Sofía Gascón mocht dan wel de eerste Oscargenomineerde trans vrouw zijn, belangenorganisaties vonden haar verhaal in de film te stereotyperend, “een achterhaalde weergave” en “een stap achteruit”.
Daarna volgde nog de ontdekking dat Gascón zich op X beledigend had uitgelaten over de islam en de dood van George Floyd. Ze bood daar excuses voor aan, maar dat kon niet voorkomen dat de Oscarkansen slonken: van de elf nominaties bij de Bafta’s won de film er maar twee.
Jong en oud
In de categorieën Beste Acteur en Actrice is de uitkomst ook onzeker. Timothée Chalamet (29) heeft als Bob Dylan in A complete unknown een goede kans de jongste winnaar ooit te worden voor deze prijs, maar vlak huidig titelhouder Adrien Brody ook niet uit. Hij won als net iets oudere 29-jarige al eens voor The pianist en maakt nu weer kans met The brutalist, een film die de nasleep van de Holocaust onderzoekt.
Voor Beste Actrice lijkt de race te gaan tussen veteraan Demi Moore (The substance) en nieuwkomer Mikey Madison (Anora). Moore (62) maakt in haar lange carrière voor het eerst kans op Oscargoud als aan de kant geschoven actrice die een bizar wondermiddel inzet om aan Hollywoods schoonheidseisen te blijven voldoen. Voor Madison zou haar eerste hoofdrol als sekswerker op zoek naar liefde meteen met een beeldje bekroond kunnen worden.