Razend populair was Pieter Omtzigt, net na de oprichting van zijn partij Nieuw Sociaal Contract in de zomer van 2023. Kiezers hadden een enorm vertrouwen in de politicus uit Enschede. Ze waardeerden hem voor zijn actieve rol bij de toeslagenaffaire, of waren enthousiast over de nieuwe bestuurscultuur die hij nastreefde.
Maar in de afgelopen twee jaar daalde Nieuw Sociaal Contract in de peilingen en Omtzigt zelf verdween langere tijd van het politieke toneel vanwege zijn mentale gezondheid. Hoe kijken gedupeerden van de toeslagenaffaire en kiezers nu naar zijn vertrek?
“Wij zijn als ouders zeer aangedaan door het nieuws”, zegt gedupeerde Nathalie Sijbesma. “Pieter Omtzigt heeft veel voor ons betekend. En er zijn nog heel veel problemen in deze hersteloperatie waar Pieter hard voor nodig is.”
‘Gemis voor ouders’
Sijbesma helpt tegenwoordig als ervaringsdeskundige andere gedupeerde ouders. Ze had in de afgelopen jaren veel contact met Omtzigt. “Ik heb Pieter leren kennen als een zeer betrokken mens, die luistert naar je verhaal en met je meekijkt: wat kan ik voor je doen, waar sta je in het proces, waar loop je tegenaan?”
Hoewel Omtzigt zich een paar keer terugtrok uit de politiek vanwege een burn-out, was hij voor Sijbesma altijd bereikbaar. “Pieter is iemand die er voor je staat”, zegt ze. “Het gaat echt een gemis worden voor ons als ouders.”
Dat zegt ook Theo Caspers van de Stichting Gedupeerde Ouders. “Voor de toeslagenouders was hij een vertrouwenspersoon. Van die oude groep parlementariërs die thuis zijn in dit complexe dossier blijft nu alleen nog Inge van Dijk van het CDA over, dat doet ons even rillen.”
Betrokkenheid als tegenkracht
“We zijn een goudeerlijke, integere bel in de Kamer kwijt”, zegt Caspers. “Zijn kritische nieuwsgierigheid, rechtvaardigheidsgevoel en doorzettingsvermogen vormden in het toeslagendossier een tegenkracht.”
Daardoor kwamen er echt dingen in beweging, zegt Caspers. Als voorbeeld noemt hij de oprichting van de commissie-Donner in 2019, die onderzoek ging doen naar de toeslagenaffaire.
Maar de betrokkenheid van Omtzigt ging ten koste ging van zijn eigen gezondheid, zag Caspers. Stichting Gedupeerde Ouders was vorig jaar in Den Haag ter voorbereiding op een debat dat Nicoline van Vroonhoven zou gaan voeren. Bij dat gesprek sloot Omtzigt even aan. “Hij besloot bijna direct om het debat de volgende dag zelf te voeren, terwijl hij ook toegaf: ik ben nog niet hersteld.”
‘Kon niet anders’
Dat Omtzigt de politiek mentaal niet meer aankon, is voor veel mensen op de markt in zijn woonplaats Enschede geen verrassing. “Het kon niet meer, je zag het aan hem”, zegt een vrouw. “Als hij op tv was, ging het toch een beetje moeilijk.”
“Volgens mij kon het niet anders”, zegt een man. “Hij was volgens mij op.” Weer een ander: “Die man had te veel hart, mensen met een hart moeten niet in de politiek.”
Veel marktgangers vinden het om die reden verstandig dat Omtzigt zich terugtrekt uit de politiek. Een vrouw vindt het goed dat hij voor zichzelf en zijn gezin kiest. Maar: “Hij was wel iemand die een voet tussen de deur zette, dingen aanzwengelde, ik vind het jammer dat hij daarmee stopt.”
