Het Russische leger gooit alles in de strijd om Oekraïne te verslaan in de Russische grensregio Koersk. Gesterkt door het wegvallen van de Amerikaanse militaire inlichtingen voor Kyiv is Rusland in een week tijd relatief ver opgerukt. De Russische strijdkrachten proberen de Oekraïense militairen te omsingelen.
Omdat de strijd nog volop gaande is, ontbreekt het overzicht. De Oekraïense commandant der strijdkrachten stelt dat de situatie in Koersk onder controle is.
De Amerikaanse denktank ISW schrijft echter in zijn dagelijkse update over de oorlog dat “Russische strijdkrachten het noordelijke deel van de Oekraïense operatie in Koersk laten instorten”.
‘Te vroeg voor conclusies’
‘Instorten’ is volgens defensie-expert Peter Wijninga te sterk uitgedrukt. “Als je je als leger ordentelijk terugtrekt omdat het front snel verschuift, wil dat nog niet zeggen dat de frontlinie instort.” De situatie lijkt zorgelijk voor Oekraïne, maar het is volgens Wijninga nog te vroeg voor harde conclusies.
Wel duidelijk is dat Rusland in minder dan een week bijna de helft van het bezette gebied is binnengetrokken. Dat heeft de NOS vastgesteld aan de hand van video’s op sociale media. In de kaart hieronder zie je vier plaatsnamen van nederzettingen waar Russische militairen bijvoorbeeld vlaggen hebben gehesen. De strijd om Soedzja, een belangrijke uitvalsbasis voor Oekraïne, is nog gaande.
Maandenlang verschoof het front in Koersk niet of nauwelijks. Hoe kan Rusland dan nu een doorbraak forceren? Allereerst heeft het te maken met de hogere temperaturen die meer beweging mogelijk maken. Verder met mankracht. “Rusland heeft heel veel mensen ingezet, ook van andere plekken aan het front en opnieuw weer Noord-Koreanen”, zegt oud-commandant landstrijdkrachten Mart de Kruif.
Speciale drone-eenheid
Na incidenten waarbij Russen onbedoeld op Noord-Koreanen schoten en andersom, vervolgt De Kruif, hebben de twee legers de samenwerking nu gestroomlijnd. Het Russische leger zou ook een speciale drone-eenheid hebben ingeschakeld in Koersk: het Rubicon Center of Advanced Unmanned Systems. Het bestaan van deze elite-eenheid werd in oktober bekendgemaakt in Russische staatsmedia.
Met de nieuwste drones en nieuwste tactieken richt Rubicon zware schade aan in Koersk, zegt defensie-analist Andrew Perpetua, die zich baseert op openbare bronnen. De pro-Oekraïense analist stelt dat honderden voertuigen van het Oekraïense leger zijn verwoest, maar zegt niet voor welke periode of gebied dit geldt. “Het is een enorme dreiging voor de Oekraïense bevoorradingslijnen”, zei hij vrijdag op X.
De NOS heeft de aantallen die Perpetua noemt niet kunnen controleren. Wel laten op locatie geverifieerde video’s zien dat de Oekraïense bevoorradingsroutes in het grensgebied recent onder zware druk hebben gestaan door drone-aanvallen. Meerdere voortuigen stonden beschadigd, vernietigd of verlaten langs de weg.
Kolonne aangevallen
Eveneens is vastgesteld dat twee belangrijke bruggen in Koersk zijn vernietigd. Op video’s van gisteren is te zien dat een konvooi van minimaal acht Oekraïense voertuigen wacht voor een van de bruggen. Zeker twee voertuigen worden geraakt door drones of artillerievuur. De kolonne lijkt afkomstig uit de richting waar de Russen zijn opgerukt.
“Rusland probeert de Oekraïners te flankeren van twee kanten en ze te omsingelen”, zegt Wijninga. “Wat elke legercommandant zou doen om de vijand te grazen te nemen.” Hij wijst erop dat Kyiv hier veel beter op had kunnen reageren als de VS nog inlichtingen over Russische luchtaanvallen of bewegingen had gedeeld. Maar nu Washington daar voorlopig een streep door heeft gezet “is het Oekraïense leger gehandicapt”.
Dat beaamt ex-generaal De Kruif. Hij gaat ervan uit dat Oekraïne op dit scenario is voorbereid en plannen heeft voor strategische terugtrekking. “De Russen stoppen er zo veel moeite in dat het de uitdaging wordt voor Oekraïne om het front zo klein mogelijk te maken. En om zo veel mogelijk verliezen op te leggen en zelf zo min mogelijk manschappen te verliezen.”
‘Strategische terugtrekken’
De Kruif verwacht dat Oekraïne het Russische gebied zal opgeven. “Je kan er wel door blijven vechten, maar de meerwaarde van Koersk aan de onderhandelingstafel is weg.” De keiharde druk die Trump op Kyiv uitoefent en het totale gebrek daarvan op Moskou, laat volgens de voormalige generaal zien dat Oekraïne niets kan verwachten in ruil voor een bestand.
Volgens defensieanalist Wijninga zou terugtrekken uit Koersk de beste keuze zijn voor Oekraïne. Dan kunnen de militairen zich verdedigen achter sterkere linies in eigen land. “Maar we weten niet hoeveel waarde Kyiv zal blijven hechten aan Koersk. De Oekraïners hebben altijd gehoopt dat ze in staat waren het vast te houden tot aan de onderhandelingstafel, maar dat lijkt nu ijdele hoop te worden.”
