In delen van Noord-Brabant mag geen grondwater meer worden gebruikt om weilanden of sportvelden te besproeien. Volgens Waterschap Aa en Maas is deze maatregel nodig vanwege de aanhoudende droogte. Sinds eind februari is er nauwelijks regen gevallen.
Afgelopen maand was de droogste maart sinds het begin van de metingen in 1906. Door het uitblijven van neerslag daalt de waterstand en zakt het grondwaterpeil onder de grenswaarde. Door een te laag waterpeil kan er schade ontstaan aan kades en oevers. Bovendien kunnen waterdieren en -planten doodgaan.
Om het grondwaterpeil op te krikken, mogen boeren, sport- en golfclubs tot 1 juni geen grondwater meer gebruiken. Het verbod geldt in vier regio’s van de drie Brabantse waterschappen Aa en Maas, Brabantse Delta en De Dommel. Grondwater is water dat via sloten, meren en rivieren in de bodem is gezakt.
Beregeningsverbod
Dat er zo vroeg in het jaar in zoveel gebieden al een zogeheten onttrekkingsverbod wordt ingesteld is uitzonderlijk, zegt het waterschap tegen Omroep Brabant. “Dat de waterschappen dit besluit moeten nemen, laat zien hoe erg het grondwater in Brabant wordt beïnvloed door het weer.”
De drie waterschappen bepalen elk jaar op 1 april of het verantwoord is om sproeiwater aan grondwater te onttrekken. Daarbij wordt per regio gekeken naar de actuele grondwaterstanden.
In 2022 was er voor het laatst een verbod in alle drie de Brabantse waterschappen. Ook toen viel er van eind februari tot eind maart geen regen, waardoor het grondwaterpeil te laag was. Later dat jaar gold in de regio Brabantse Delta overdag een beregeningsverbod.
Dat de situatie niet in elk waterschap hetzelfde is, komt door de ligging en het type bodem. Watersystemen in de drie waterschappen reageren bijvoorbeeld sneller op weersomstandigheden dan in een polder, die vocht beter vasthoudt door de laagliggende, vaak veenachtige bodem. Ook zijn er meer mogelijkheden om het grondwater op peil te houden, bijvoorbeeld via gemalen en sluizen.
Gevolgen vallen mee
Boeren mogen nog wel sproeiwater halen uit oppervlaktewater dat te vinden is in sloten, beken en kanalen. Waterschap Aa en Maas verwacht dat de gevolgen voor boeren meevallen, omdat de grond niet kurkdroog is. “In de bodem zit nog wel voldoende vocht, waardoor beregening op grasland vaak nog niet nodig is.”
Sommige golfclubs in het gebied zijn bekend met het probleem en hebben inmiddels zelf vijvers aangelegd. Andere sportvelden, zoals voetbalvelden, worden soms beregend met drinkwater. Er geldt geen beregeningsverbod voor tennisbanen en akkerbouwgewassen.
Er wordt gehandhaafd op het verbod en zo nodig worden er boetes uitgedeeld. Overtreders krijgen eerst een waarschuwing. “De menselijke maat is voor ons belangrijk”, zegt de woordvoerder van waterschap Aa en Maas tegen Omroep Brabant.
Het waterschap denkt dat problemen rond lage waterstanden of tekorten in de toekomst steeds vaker gaan spelen. “Ons voorland ligt in Zuid-Europa, waar water al langer schaars is. We zullen moeten nadenken over hoe we het water gaan verdelen onderling.”
