Ze wil het voor de boeren allemaal anders doen en beloofde dat er een andere wind zou waaien. Nu de Raad van State vandaag haar wetsvoorstel om gedupeerde boeren zonder vergunning te legaliseren zo goed als fileerde, neemt de druk op BBB-minister Wiersma weer toe. Kan ze waarmaken waar de BBB zo ongeveer voor is opgericht?
De overheid zoekt al jaren naar oplossingen voor de ongeveer 2000 zogeheten PAS-melders, boeren die buiten hun schuld illegaal zijn doordat ze te veel stikstof uitstoten.
Tot 2019 hoefden deze boeren hun stikstofuitstoot alleen te melden, maar dat jaar zette de Raad van State daar een streep door vanwege de slechte staat van de natuur. Sindsdien zitten ze zonder vergunning en volgens de Raad van State “helpt niets” zolang de stikstofuitstoot niet tegelijk landelijk veel meer wordt teruggedrongen.
Wiersma werkt aan een plan daarvoor, maar diende dit wetsvoorstel dat de PAS-melders moest helpen alvast in.
Triest nieuws
“De kritiek was te verwachten”, zegt NSC-Kamerlid Holman, maar “heel triest nieuws voor de boeren die PAS-melder zijn is het zeker”. Ook VVD-Kamerlid Van Campen vindt de uitspraak zorgelijk.
Wiersma zegt tegen de NOS dat ze de uitspraak gaat bestuderen en waar mogelijk adviezen zal verwerken.
Al jaren praat de politiek over manieren om stikstofuitstoot terug te dringen. Door de slechte staat van de natuur kan niet meer alles tegelijk: bij verkeer, landbouw, bedrijvigheid en woningbouw komt in totaal te veel stikstof vrij.
Het vorige kabinet tuigde een fonds van ruim 25 miljard euro op om boeren uit te kopen of te helpen met verduurzamen. Het nieuwe kabinet zette daar een streep door en wil kijken of regels voor boeren anders kunnen, en of ook andere sectoren meer kunnen bijdragen aan vermindering van de stikstofuitstoot.
Sinds de rechter in januari Greenpeace gelijk gaf dat de staat meer haast moet maken met het herstellen van natuur buigt een aantal bewindspersonen zich in een speciale “ministeriële commissie” over oplossingen.
De problemen zijn ingewikkeld zijn en Wiersma krijgt in Kamerdebatten regelmatig de wind van voren. Toch lijkt het haar aan energie en wilskracht niet te ontbreken.
Nieuwe ondergrens
Eind februari kwam Wiersma enigszins onverwacht tussentijds met een optimistisch voorafje: de wetenschap was volgens haar hoopvol over een nieuwe ondergrens voor de uitstoot, zei ze in De Telegraaf. Ook PAS-melders die onder die grens vallen zou geen vergunning hoeven aan te vragen.
In een filmpje op de BBB-website en een interview in een talkshow lichtte ze toe dat ze hoopt met de nieuwe ondergrens alsnog meer vergunningen rond te krijgen voor boeren. Geïrriteerde Kamerleden verweten Wiersma dat ze in een Kamerbrief met weinig informatie was gekomen, maar buiten de Kamer valse verwachtingen bij boeren wekte.
Wiersma vond dat daar geen sprake van was. Ze moest het nog aan de Raad van State voorleggen, maar Wiersma zei hoopvol te zijn.
Volgens NSC-Kamerlid Holman kan de nieuwe ondergrens zeker uitkomst bieden. De wetenschap wijst volgens hem uit dat het kan. Maar alleen als de minister nu ook snel met het terugdringen van uitstoot aan de slag gaat.
VVD-Kamerlid Van Campen noemt de Raad van State-uitspraak van vandaag zorgwekkend. “Ik wil de minister echt in elke stap steunen, maar wel op een manier waarop boeren echt duurzaam en structureel geholpen worden”.
De uitspraak van vandaag doet weinig goeds vermoeden voor het oordeel dat de Raad van State over de nieuwe ondergrens zal vellen, denkt van Campen. En dan kan het er wel eens heel problematisch uit gaan zien. Het wachten is nu waar de minister en de speciale commissie mee komen.
Van Campen: “De minister is hoopvol, ik hoop dat ze gelijk heeft”.
