Archeologen hebben onder een voetbalveld in Wenen een Romeins massagraf uit de eerste eeuw gevonden. Een spectaculaire vondst, omdat graven uit deze tijd zeldzaam zijn.
“Ik onderzoek al 25 jaar de Romeinse geschiedenis van Wenen en dacht dat niks me meer kon verrassen”, zegt onderzoeker Michaela Kronberger van het Wien Museum. “En toen kwam dit”.
De skeletten werden in oktober gevonden toen het voetbalveld werd opgeknapt. Bij het afgraven van grond kwamen ineens botten mee. Op ruim 20 vierkante meter werden de resten van zo’n 150 mensen gevonden.
Aanvankelijk dacht men misschien te maken te hebben met een graf voor slachtoffers van de pest of van de tweede Ottomaanse belegering van de stad, maar toen troffen de onderzoekers Romeinse wapens, helmen en andere objecten aan. Uit koolstofdatering bleken dat de slachtoffers tussen de jaren 80 en 130 waren omgekomen.
Dat maakt het een ongekende vondst, omdat in die tijd de Romeinen hun doden vaak cremeerden. Nergens in Centraal-Europa is zo’n groot massagraf bekend. “We kennen in Duitsland enorme slagvelden waar wapens zijn gevonden, maar doden vinden is uniek”, legt onderzoeker Michael Binder uit.
Ook in dit geval lijkt het te gaan om slachtoffers van een veldslag. De skeletten vertonen sporen van grof geweld, zoals botbreuken en steekwonden. Binder: “Bij een dode stak de speerpunt nog uit zijn bekkenbot. Hij is dus met wapen en al begraven.”
Bovendien zijn de lichamen indertijd overhaast begraven, lukraak door elkaar en zonder rituele grafgiften. Het gaat in alle gevallen om mannen in goede gezondheid, die voornamelijk tussen de 20 en 30 jaar moeten zijn geweest bij hun dood. Ook dat wijst erop dat het om gesneuvelde soldaten gaat. Verder onderzoek moet aantonen waar de militairen precies vandaan kwamen.
De onderzoekers leggen een verband met verhalen over veldtochten van keizer Domitianus, die aan het eind van de eerste eeuw hier het kamp Vindobona liet vestigen, het begin van het huidige Wenen. Dit zou het eerste fysieke bewijs zijn van strijdhandelingen uit die tijd.
“We kennen verhalen van Germaanse stammen die in die tijd de Donau overstaken en een Romeins legioen uitschakelden”, zegt stadarcheoloog Martin Mosser. “Er werd destijds flink huisgehouden aan de limes bij de Donau.”
De onderzoekers zijn van plan nog meer onderzoek te doen naar de precieze herkomst van de slachtoffers. Binder: “Dit is een unieke kans om Romeinse soldaten of misschien ook wel Germaanse strijders te bestuderen. Het kan uniek inzicht opleveren in hun onderlinge relatie.”
