De uitspraak tegen een 24-jarige man uit Leuven heeft in België tot veel woede en onbegrip geleid. De man werd dinsdag schuldig verklaard aan verkrachting, maar hij krijgt daar geen straf voor.
Mensen zijn met name boos over de gebrekkige uitleg van de rechter. Die heeft in het vonnis bepaald dat de man schuldig is aan de verkrachting, maar zegt hem geen straf te geven omdat hij “een blanco strafblad” heeft en “zowel privé als professioneel een talentvol en geëngageerd persoon is”.
De man moet wel een schadevergoeding van 3500 euro aan het slachtoffer betalen en is geschorst door het ziekenhuis waar hij werkte als gynaecoloog in opleiding. Het Openbaar Ministerie had drie jaar cel geëist en heeft aangekondigd in hoger beroep te gaan tegen de uitspraak.
Gisteren protesteerden in Leuven ruim duizend mensen tegen de uitspraak. De demonstranten zeggen het onbegrijpelijk te vinden dat de 24-jarige geen straf krijgt. Ze noemen de uitspraak een voorbeeld van klassenjustitie. Volgens hen zou de man geen straf hebben gekregen omdat hij een witte man is die een artsenopleiding volgt.
Verklaarbare woede
De woede van de demonstranten is verklaarbaar, zegt de Antwerpse advocaat Issabel de Fré. Zij is gespecialiseerd in het strafrecht in zedenzaken en verdedigt zowel slachtoffers als verdachten van seksueel geweld.
De Fré denkt dat het gebrek aan uitleg van de rechter heeft bijgedragen aan de collectieve woede. Die uitleg kwam te laat en was te gebrekkig, mede doordat het vonnis pas een dag na de uitspraak is gepubliceerd.
“De maatschappij is veranderd, mede dankzij #metoo, waardoor mensen scherper zijn op dit soort zaken. “Verkrachting en geen straf” werden in de eerste berichten in één zin genoemd en ook is er geen context gegeven over hoe het besluit van de rechter tot stand is gekomen”, zegt De Fré.
De demonstranten laten volgens De Fré buiten beschouwing dat de rechter zijn oordeel op meerdere onderdelen weegt. “Die baseert zich onder meer op psychiatrisch en psychologisch onderzoek, of de verdachte berouw laat zien en of er volgens onderzoek kans is dat hij nog een keer zoiets doet.”
In Nederland anders
Nu is de uitspraak omstreden, mede doordat deze informatie niet direct is gedeeld. Dat beaamt hoogleraar straf-en procesrecht Jeroen ten Voorde van de Universiteit Leiden.
De late publicatie van het vonnis heeft volgens hem mede geleid tot onbegrip over de uitspraak. “In Nederland zijn er bij dit soort uitspraken vaak journalisten in de rechtbank aanwezig en wordt het vonnis direct na de uitspraak voor het grote publiek toegankelijk gemaakt.” Daarna kunnen mensen over zo’n uitspraak nadenken en discussiëren, zegt hij.
Volgens advocaat De Fré was er in deze zaak geen sprake van klassenjustitie. “Dat bestaat, maar heeft in dit geval geen rol gespeeld. Dat hij arts in opleiding is, betekent in dit geval niets.” Ze stelt dat het net zo goed om iemand in een minder bevoorrechte positie had kunnen gaan, juist omdat de rechter naar meerdere aspecten heeft gekeken.
Duidelijk verkrachting
De rechter stelde dat vaststaat dat de vrouw zich er niets van herinnert dat ze de jonge arts tijdens een avondje stappen heeft meegenomen naar huis, dat ze niet in staat was om toestemming te geven en dat het daarom verkrachting was.
Ook de dader erkende in de rechtbank dat het slachtoffer te dronken was om toestemming te geven voor seks. De Fré vindt dat ook zonneklaar: “Op beelden is te zien dat ze meermaals omvalt en niet op haar benen kon staan.”
Wat volgens De Fré had kunnen helpen is als de rechter had uitgelegd waarom er aan deze veroordeling geen voorwaarden zijn verbonden. “Want de rechters hadden echt wel kunnen verwachten dat er vragen en boosheid op deze veroordeling zouden volgen.”
