Ongelukken op de werkvloer komen vaker voor bij werknemers met korte contracten of uitzendovereenkomsten dan bij werknemers met een vast contract. Hoe steviger de relatie tussen werkgever en werknemer, hoe veiliger de arbeidsomstandigheden, concludeert de Arbeidsinspectie in haar jaarverslag.
Bij vaste contracten voelt de werkgever zich verantwoordelijker voor zijn werknemers. “Een langdurige en stevige arbeidsrelatie brengt ook een grotere financiële verplichting met zich mee”, zegt de hoogste baas van de Arbeidsinspectie, inspecteur-generaal Rits de Boer. Werkgevers investeren dan meer in veiligheid op de werkvloer, bijvoorbeeld door meer instructies te geven en meer toezicht.
Ook andersom voelen werknemers zich meer betrokken bij het werk als ze voor langere tijd in dienst zijn. Zo durven ze vaker onveilige situaties te melden. “Zorgen ze wederzijds een beetje goed voor elkaar of is de relatie een platte uitruil van ‘handjes’ voor geld?”, schrijft de inspectie in het jaarverslag.
Slachtoffer vaak uitzendkracht
Vorig jaar werden ruim 3200 mensen die een ongeluk op het werk hadden gehad, gemeld bij de inspectie, 52 van hen overleefden dat ongeluk niet.
In de bouw waren relatief gezien de meeste ongelukken. Uit meerjarig onderzoek van de inspectie blijkt dat relatief veel van deze slachtoffers uitzendkrachten zijn. Het gaat bijvoorbeeld om ongelukken met werktuigen van slechte kwaliteit, werknemers die vallen of ongelukken doordat er te weinig toezicht is.
De inspectie denkt dat het totale aantal ongelukken een stuk hoger ligt. Geschat wordt dat 50 tot 70 procent van de werkongelukken niet wordt gemeld. Ook hier verwacht de inspectie eenzelfde verband: “Juist als de werkgever geen directe en langdurige verantwoordelijkheid voor werknemers heeft, zal het bewustzijn of de bereidheid tot melden naar verwachting lager zijn.”
Ongeschoolde arbeidsmigranten
Veel van de uitzendkrachten zijn arbeidsmigranten. Zij doen vaak ongeschoold, laagbetaald werk van korte duur. Daar komt bij dat ze vaak in sectoren werken waar al relatief veel ongelukken voorkomen. “Eerder hebben we becijferd dat voor uitzendkrachten het risico wel twee keer zo groot kan zijn”, vertelt De Boer.
De Arbeidsinspectie concludeert ook dat ook taal- en cultuurverschillen in de weg kunnen zitten om instructies of waarschuwingen te snappen. De afhankelijkheid die sommige migranten van hun werkgevers hebben, kan hen er ook van weerhouden om aan de bel te trekken over onveilige werkomstandigheden.
De Arbeidsinspectie noemt het verder “niet verwonderlijk” dat bij sommige werkgevers het bewustzijn van zijn of haar verantwoordelijkheden mist. Dat komt doordat iedereen werkgever kan worden, daar is geen opleiding voor vereist.
