Europese techbedrijven zien een toename van het aantal nieuwe klanten. Zij leggen een verband met recente oproepen om minder afhankelijk te zijn van Amerikaanse aanbieders, zeggen ze desgevraagd tegen de NOS.
Onder de bedrijven die zijn benaderd zijn e-mailproviders, opslagdiensten en platforms die de mogelijkheid bieden om samen in documenten te kunnen werken.
Zo verwelkomde de Duitse e-mailprovider Tuta Mail in maart bijna drie keer zo veel betalende klanten als vorig jaar juni. Ook in januari en februari meldden zich aanzienlijk meer nieuwe gebruikers dan gebruikelijk. Overstappers zouden vooral kleinere bedrijven en consumenten zijn.
Het overgrote deel van de Nederlandse consumenten, bedrijven en overheden gebruikt Amerikaanse clouddiensten, zoals Outlook van Microsoft of Gmail, Drive en Docs van Google. Die diensten werken goed en zijn goedkoop. Maar deskundigen en politici waarschuwen al langer voor de sterke digitale afhankelijkheid van de Verenigde Staten.
Mede daardoor is er online veel interesse in alternatieven ontstaan. Zo heeft de Reddit-groep ‘Koop Europees’ inmiddels ruim 200.000 leden. Verzamelwebsite European Alternatives is dit jaar tot nu toe door zo’n anderhalf miljoen mensen bezocht.
European Alternatives, actief sinds 2021, brengt Europese alternatieven voor Amerikaanse diensten in kaart. Zij zien het aantal geïnteresseerden door het dak gaan:
De Nederlandse e-maildienst Soverin is een van de meest aangeklikte diensten op de verzamelsite. Dat is te merken, zegt oprichter Diana Krieger. “Het aantal nieuwe klanten ligt sinds begin dit jaar bijna drie keer zo hoog als normaal”, licht ze toe. “We doen geen marketinguitgaven, dus de nieuwe gebruikers vinden ons uit zichzelf.”
Een van die nieuwe Soverin-gebruikers is de Dutch Cloud Community (DCC). “We willen niet afhankelijk zijn van bedrijven waar de Amerikaanse overheid in theorie de stekker uit kan trekken”, zegt directeur Ruud Alaerds.
Andere Microsoft-diensten als Word en OneDrive ruilt hij straks in voor het Duitse Nextcloud. “Mochten we bepaalde functionaliteiten missen, dan hoort dat bij het proces. Want als we nu niet overstappen, blijft het bij praten.” Vijf Nederlandse universiteiten experimenteren inmiddels ook met Nextcloud.
Hoewel de Europese bedrijven die de NOS benaderde een trend zien, verandert het voorlopig weinig aan de populariteit van Amerikaanse diensten. Zo heeft Proton, een van de grootste Europese aanbieders van onder meer e-mail, naar eigen zeggen ongeveer 100 miljoen klanten. Een schijntje vergeleken met Googles e-maildienst Gmail, die naar schatting 1,8 miljard gebruikers heeft.
Toch lijkt deze ontwikkeling meer dan een druppel op een gloeiende plaat, denkt onderzoeker Maaike Okano-Heijmans van Instituut Clingendael. “Voor veel gebruikers is overschakelen een grote stap. De Amerikaanse merken zijn vertrouwd en we weten precies hoe we die moeten gebruiken. Dat er nu meer mensen overstappen geeft aan dat ze die grote stap willen zetten.”
Trump-effect
Okano-Heijmans concludeerde een jaar geleden dat Europese alternatieven hard nodig zijn “als we onze digitale veiligheid ook maar een beetje in eigen hand willen houden”. Het verbaast haar niet dat die gedachte onder Europeanen meer leeft sinds de herverkiezing van Donald Trump.
De meerderheid van de techbedrijven ziet uitspraken van de Amerikaanse president als belangrijkste verklaring voor de toegenomen interesse. De Estlandse cloudopslag Cryptee zag bijvoorbeeld een piek in aanmeldingen op de dag dat Trump en de Oekraïense president Zelensky ruziemaakten in het Witte Huis. “Ik denk dat de vreselijke bijeenkomst tussen Trump en Zelensky voor velen het omslagpunt was”, aldus oprichter John Ozbay.
Alles in één pakket
Maar als Europa daadwerkelijk minder afhankelijk wil zijn van Amerikaanse clouddiensten moet er nog veel gebeuren. “De techniek achter Europese cloudbedrijven leunt vaak ook op Amerikaanse apparatuur en software”, zegt Okano-Heijmans.
Daar bestaan wel Europese alternatieven voor, maar die zijn doorgaans minder gebruiksvriendelijk en bovendien versnipperd, terwijl bedrijven als Amazon, Google en Microsoft alles in één pakket leveren.
“Het zal daarom nog een tijd duren voordat grotere bedrijven of overheden kunnen overstappen, als ze dat willen”, zegt de Clingendael-onderzoeker.
