De honderden miljarden vlogen je afgelopen week om de oren. De Duitse regering in wording wil in tien jaar tijd 500 miljard euro investeren in de infrastructuur en ook meer uitgeven aan defensie. En de Europese Commissie kwam met een plan om de komende jaren 800 miljard euro uit te geven aan de herbewapening van Europa.
“Dit biedt kansen voor onze economie en het Nederlandse bedrijfsleven”, zegt werkgeversorganisatie VNO-NCW in een reactie.
Een van de bedrijven die denken te profiteren van deze investeringen is Broshuis in Kampen. Daar maken ze opleggers voor speciaal transport: alles wat lang, hoog of zwaar is. “Infrastructuurinvesteringen zijn goed voor ons, dat geeft ons en onze afnemers werk”, zegt Harold Vorsteveld, bestuursvoorzitter van Broshuis. “Zodra je iets bouwt heb je graafmachines nodig en die worden vervoerd op onze opleggers.” Duitsland is al een belangrijke afzetmarkt voor het bedrijf.
Broshuis verwacht daarnaast te verdienen aan de extra Europese defensie-uitgaven. Want de opleggers worden ook veel gebruikt voor het vervoer van legervoertuigen. “Er zijn een aantal landen in Europa die van origine het liefst lokaal kopen, onder meer Duitsland en Frankrijk. Maar andere landen kopen hun opleggers bij ons. We maken al dertig jaar trailers voor het Nederlandse leger, met trots. We hebben net weer een nieuwe opdracht gekregen.”
Binnen de EU levert Broshuis verder aan de legers van België en Denemarken. Buiten de EU aan Noorwegen, het Verenigd-Koninkrijk, Canada en de VS.
Helpt economie
Als al die extra uitgaven ook echt doorgaan, kunnen ze de Europese en Nederlandse economie een zetje geven, is de verwachting. “Het is positief voor de Nederlandse economie. Maar hoe positief precies, daarvoor is het nog te vroeg”, zegt Marieke Blom, hoofdeconoom van ING.
Uitgaven aan infrastructuur helpen de economie meer dan defensie-uitgaven, verwacht Blom. “Bouwbedrijven gaan aan de slag, die betalen personeel en dat personeel kan extra spullen kopen. En dat zullen ook weer deels Nederlandse producten zijn.” Ze verwacht dat de Duitse infra-uitgaven wellicht voor zo’n 0,1 tot 0,3 procentpunt extra groei in Nederland kunnen zorgen.
Defensiegeld ook elders besteed
Bij de Europese defensie-uitgaven verwacht ze dat een relatief groot deel zal worden uitgegeven aan materieel van buiten de EU. “Je zal zien dat het beperkt lukt om de eigen Europese industrie alles te laten leveren. We denken dat ongeveer de helft van buiten de EU zal komen, uit landen met een grote defensie-industrie zoals de VS en Zuid-Korea.” En daar heeft de economie hier dan minder aan.
Werkgeversorganisatie VNO-NCW vindt het daarom belangrijk dat Nederland ook werkt aan het versterken van de eigen defensie-industrie. “Door als overheid zelf orders te plaatsen bij Nederlandse bedrijven. Het is daarnaast van belang dat Nederland bij het plaatsen van orders in het buitenland vooraf goede afspraken maakt over de betrokkenheid van Nederlandse bedrijven.”
Echt extra geld?
“Je kunt je verder afvragen of het defensiegeld wel echt extra geld zal zijn”, zegt hoofdeconoom Blom van ING. “Of dat landen toch aan andere dingen minder uitgeven. Maar alles bij elkaar verwachten we wel extra groei door de defensie-uitgaven.”
Ze verwacht ook wel wat negatieve economische effecten van de miljardenuitgaven, zoals een iets hogere inflatie en rente. “Maar dat gaat waarschijnlijk om kleine verschillen, dat zal voor mensen nauwelijks merkbaar zijn.”
‘Meer vertrouwen’
Blom denkt dat het belangrijkste effect van de extra uitgaven nog wel kan zijn dat er meer vertrouwen komt in de Europese economie. “Die was nog aan het herstellen van corona, maar de Russische inval in Oekraïne leidde tot een periode van stagnatie en negatieve sentimenten. Nu zie je dat Europa onder hoge druk kiest voor drastische stappen, samenwerking en significante investeringen.”
Ze benadrukt dat er tegelijkertijd veel onzekerheden zijn die slecht kunnen uitpakken voor de economie. “Zoals de dreiging van een handelsoorlog en de situatie rond Oekraïne.”
