Zo’n 130 hectare natuur in de buurt van Ede is gisteren in vlammen opgegaan door een oefening van Defensie. Een oefengranaat heeft de brand vermoedelijk veroorzaakt. Het vuur verspreidde zich snel en honderden brandweerlieden kwamen in actie. Nog steeds is niet al het vuur gedoofd.
Vier vragen over hoe zo’n grote natuurbrand kon ontstaan bij een legeroefening.
Hoe kon dit misgaan?
Verschillende experts omschrijven dit incident als pech. Oefeningen van Defensie worden altijd goed voorbereid en een aanvraag voor een oefening gaat gepaard met veel voorschriften. Zo wordt er onder meer gekeken naar het weer: is het droog of regent het, waait het? Ook wordt er bijvoorbeeld rekening gehouden met broedgebieden van vogels.
Naar aanleiding daarvan volgen er voorschriften. Voor het gebruik van rookgranaten gelden bijvoorbeeld regels over hoe en waar ze gebruikt mogen worden. Ook mag er bij harde wind geen open vuur worden gemaakt en kan er worden bepaald dat militairen alleen in zand vuur mogen maken, omdat dan de kans kleiner is dat het overslaat. Op de hei mag dat dus niet.
Vanuit de lucht is goed te zien wat de schade aan de heide is door de brand:
Hoewel er nog onderzoek wordt gedaan naar hoe het gisteren fout kon gaan, benadrukken de experts dat ongelukken altijd kunnen gebeuren. Ook minister Brekelmans van Defensie zegt dat oefeningen altijd gepaard gaan met risico’s.
Mogelijk is er een rookgranaat verder gewaaid dan de bedoeling was en in de berm beland. Door het droge weer en de harde wind kon het vuur zich vervolgens snel uitbreiden.
Gebeurt dit vaker?
In het verleden zijn vaker natuurbranden ontstaan door oefeningen van Defensie. Vaak waren het kleinere branden die door de militairen geblust konden worden, maar er zijn ook voorbeelden van grotere branden.
Het verschilt per oefenterrein of en hoeveel brandweer tijdens een oefening aanwezig is op het terrein. In het geval van Ede is er geen brandweer ter plaatse en wordt die gebeld als er brand ontstaat. De lokale brandweer weet dan hoe die op het terrein moeten komen en wat de beste routes zijn op het terrein.
Bij grote oefeningen waarbij veel militairen aanwezig zijn worden er vooraf afspraken gemaakt met de brandweer en de ambulance.
Hoe nu verder?
Wanneer de brand volledig is geblust, zal er onderzoek worden gedaan door de marechaussee. Die stelt vast wat er precies is gebeurd en of er ook strafrechtelijke overtredingen zijn gepleegd. Dat is een standaardprocedure en gebeurt altijd in dit soort gevallen.
Ook de verantwoordelijke Defensieleiding zal naar het incident kijken om te zorgen dat het in de toekomst niet meer gebeurt.
Kan Defensie nog wel oefenen in natuurgebied?
Experts zeggen dat de natuur waar Defensie oefent in uitstekende staat is en dat deze plekken bewust zijn gekozen omdat daar geen burgers komen en er daar ook zo min mogelijk last van hebben.
Het is nog te vroeg om te zeggen of de toenemende droogte invloed gaat hebben op toekomstige oefeningen van Defensie. Dat zal verschillen per oefenlocatie en ook afhankelijk zijn van factoren als het grondwaterpeil.
Belangrijk is dat militairen de regels kennen en ook hun gezonde verstand gebruiken bij oefeningen waarbij gebruik wordt gemaakt van wapens met kruit.
