Een oude fabrieksschoorsteen in Deventer wordt gerestaureerd. De 55 meter hoge schoorsteen, door de stadsbewoners liefkozend ‘knuffelpijp’ genoemd, stond op de nominatie om gesloopt te worden, maar werd gered nadat honderden Deventenaren protest hadden aangetekend.
“Geweldig dat hij nu gerestaureerd wordt. Een heel belangrijk landmark voor Deventer”, zegt erfgoedadviseur Gerda de Bruijn van de gemeente tegen de regionale omroep Oost. “Want het is een ontzettend bijzondere schoorsteen. Het laat in stenen de geschiedenis van de Deventer industrie zien, specifiek de zuivelindustrie.”
De uit gele baksteen opgetrokken schoorsteen uit 1955 hoorde bij de voormalige Coberco-melkfabriek. Het fabrieksgebouw werd in 2019 gesloopt, en ook de schoorsteen moest eraan geloven. De eigenaar, een projectontwikkelaar, wilde op het terrein nieuwe bedrijfspanden bouwen. De schoorsteen zou in de weg staan en restauratie zou te duur zijn.
Honderden handtekeningen
De gemeente worstelde met de situatie, maar besloot zich niet tegen de sloop te verzetten. Omdat het bouwwerk geen monumentale status had mocht die worden afgebroken. De omwonenden kwamen daarop in actie om de schoorsteen te behouden.
Het beeldbepalende gebouw hoort bij de stad en het industriële erfgoed mag niet verdwijnen, vonden zij. Er werd onder meer een petitie gestart, die door ruim 600 Deventenaren werd ondertekend. Ook verschillende erfgoedorganisaties vroegen aandacht voor de geliefde schoorsteen.
Toen ook de voltallige gemeenteraad uitsprak dat het object behouden moest blijven, ging het stadsbestuur overstag. De schoorsteen werd door de gemeente voor een euro overgekocht van de eigenaar en er werd een subsidie van 150.000 euro vrijgemaakt. Van dat geld wordt nu de restauratie betaald.
‘Belangrijk voor Deventer’
Volgens De Bruijn is de schoorsteen voor veel inwoners belangrijk. “Het was een gewoon een hele belangrijke schoorsteen. Voor de zuivelfabriek in Deventer hebben heel veel mensen gewerkt. Niet alleen in de fabriek, maar ook de boeren uit de omgeving die de melk aangeleverd hebben”, zegt ze. Ze snapt waarom de inwoners tegen de sloop in verzet kwamen. “De schoorsteen is gered door de bevolking van Deventer.”
De toren krijgt de komende tijd dus een opknapbeurt. Zo moet de schoorsteen opnieuw worden gevoegd en moeten de metalen ringen en ingemetselde traptreden worden hersteld.
De markante pijp zal door de reddingsoperatie en restauratie nog jaren onderdeel zijn van de Deventer skyline. “Als Deventenaren dan weer thuiskomen over de A1 vanuit westelijke richting zien ze de Lebuïnustoren, maar ook de Coberco-schoorsteen. Want die blijft voorlopig zeker staan”, aldus De Bruijn.
