Minister Barry Madlener komt met een proef waarbij watertaxi’s ’s nachts een snelle overtocht kunnen maken tussen Ameland of Terschelling en het vasteland. Daarmee zou er een eind komen aan het huidige, nachtelijke isolement van de twee Waddeneilanden.
“Ik ben in overleg met de bestuurders van de Waddeneiland en de watertaxiondernemers over de voorbereiding van een pilot”, schrijft de minister in een brief aan de Tweede Kamer. Hij wil voor de zomer met een uitgewerkt plan komen.
De pilot is goed nieuws voor de eilanden, want die zitten nu op slot als de laatste veerboot is vertrokken. Alleen bij noodgevallen is een ambulancehelikopter beschikbaar om mensen naar het ziekenhuis op het vasteland te brengen.
De nachtelijke bereikbaarheid van de eilanden was tot 1 januari 2023 wel goed geregeld. Er voeren op afroep watertaxi’s. Maar de exploitanten stopten daarmee omdat er op de Waddenzee ’s nachts uit veiligheidsoverwegingen niet harder dan 20 kilometer per uur mocht worden gevaren.
Aanvaring
Die maximumsnelheid gold al veel langer, maar werd vanaf 1 januari 2023 ook gehandhaafd. Justitie besloot daartoe na de aanvaring tussen een (snel)veerboot en een watertaxi bij Terschelling. Bij dat ongeluk op 21 oktober 2022 kwamen vier mensen om het leven. De veerboot voer 55 km/uur, de watertaxi 28 km/uur.
Toch was de handhaving van de regels reden voor de exploitant van de watertaxi’s om de nachtelijke service te stoppen. “Voor ons is zo’n langzame overtocht gewoon niet te doen”, zegt een woordvoerder van Veltman Marine Service op Ameland. “Wij zijn een bergings- en sleepdienst en deden die watertaxi erbij. Daarvoor zetten we crewtenders in, schepen die bedoeld zijn om mensen vlot over te zetten – en niet gebouwd zijn om langzaam te varen.”
Schrijnende gevallen
De exploitant vervolgt: “Zo’n langzame overtocht staat niet in verhouding tot het doel dat je ermee wilt bereiken: bij eilanders die ’s nachts naar het vasteland willen, gaat het vrijwel altijd om schrijnende gevallen. Dan moet je een vlotte overtocht garanderen.”
“Het is alsof je een hek om Amsterdam zet als het donker is geworden”, reageerde burgemeester Leo Pieter Stoel van Ameland bij Omrop Fryslän. “Dat is in Amsterdam ondenkbaar en dat zou het hier ook moeten zijn.”
Uitzonderingssituaties
Nadat ook de provincie Friesland en vrijwel de gehele Tweede Kamer daarop hadden aandrongen, komt de minister nu met het voorstel waarbij watertaxi’s ’s nachts toch harder dan 20km per uur mogen varen. Maar het gaat nadrukkelijk om een proef, zo blijkt uit zijn woorden. “Met als doel om in kaart te brengen in welke gevallen een verruiming van de uitzonderingssituaties mogelijk is en hoe we dat in de praktijk kunnen gaan vormgeven”.
Voor de proef uit gaat een gespecialiseerd onderzoeksinstituut uitzoeken aan welke eisen de vaartuigen en bemanning moeten voldoen voor een veilige nachtelijke overtocht. En dan is ook nog de vraag of de pilot mag doorgaan omdat de Waddenzee een Natura 2000-gebied is met tal van beschermde vogels en anderen dieren. Een verhoging van nachtelijke snelheid moet worden getoetst aan de natuurwetgeving.
