Delen van het script van Jean-Luc Godards meesterwerk À Bout de Souffle (‘Buiten Adem’) zijn 65 jaar nadat de film werd uitgebracht opgedoken. Het gaat om zeventig handgeschreven notities die de meest bekende scènes van de film vastleggen, waaronder de openingsscène.
Het script gaat in juni onder de hamer bij veilinghuis Sotheby in Parijs. De waarde wordt geschat tussen de 400.000 en 600.000 euro.
Godard, die in 2022 overleed, was een baanbrekende Franse nouvelle-vagueregisseur die veel overliet aan improvisatie en toeval. Hij bedacht dialogen vaak de avond van tevoren of zelfs à la minute. Zelf zei hij dat “zijn beste inspiratie op het laatste moment kwam”.
Godard maakte in 1960 met À Bout de Souffle zijn stormachtige entree in de Franse filmwereld. Hij gaat over de jonge kruimeldief Michel (gespeeld door Jean-Paul Belmondo) die in Parijs in de ban raakt van de Amerikaanse studente Patricia (Jean Seberg). De film ging door zijn onconventionele stijl en verteltechnieken de geschiedenis in als de doorbraak van de nouvelle vague.
De Franse regisseur maakte veelvoudig gebruik van jump cuts, plotselinge overgangen tussen scènes, waardoor de film een hectisch en onvoorspelbaar ritme kreeg. Ook werd À Bout de Souffle op openbare plekken in Parijs geschoten, zoals de Champs-Élysées, Montparnasse en Saint Germain, in plaats van in gestileerde studio’s, wat toen gebruikelijk was.
À Bout de Souffle lanceerde de carrières van Seberg en Belmondo. Ze groeiden na de film uit tot de grote sterren van de Franse cinema.
In het gevonden manuscript staat onder meer de openingsscène beschreven, waarin Belmondo door het Franse platteland rijdt en de beroemde uitspraak doet: “Als je niet van de zee houdt, als je niet van de bergen houdt, als je niet van de stad houdt, rot dan lekker op.”
De eerste opzet van de film werd geschreven door Godards vriend François Truffaut, die ook aan de wieg stond van de nouvelle vague-beweging. Godard mocht van hem het plot verder uitwerken.
Het script werd gevonden in het landhuis van een andere sleutelfiguur van de beweging, producent van À Bout de Souffle Georges de Beauregard. Hij overleed in 1984. Zijn weduwe vond het manuscript, samen met vier originele foto’s van Godard en Seberg en brieven van de regisseur. Ook die documenten gaan in juni onder de hamer.
Volgens Anne Heilbronn, hoofd boeken en manuscripten van het veilinghuis, is dit het enige script van de film dat bestaat. “Het brengt de twee belangrijke figuren (Seberg en Belmondo) van de nouvelle-vaguebeweging samen en kan worden gezien als de geboorte van een van de grootste successen van de Franse cinema,” zegt ze.
Nieuwsuur besteedde na Godard’s dood een aflevering over zijn nalatenschap:
