Het kabinet werkt aan een wet die het mogelijk maakt voor Defensie om uitzonderingen te krijgen op milieuregels. Zo moet de krijgsmacht kunnen groeien en zich beter kunnen voorbereiden op de verdediging van Nederland en de NAVO-bondgenoten. Het gaat om de zogenoemde Wet op de gereedheid.
Vanwege de veranderde situatie in Europa en de wereld wil Defensie de komende jaren flink uitbreiden. Er moeten niet alleen tienduizenden militairen bij komen, maar die mensen moeten ook ergens wonen en trainen. Staatssecretaris Tuinman zegt daarover tegen de NOS: “Die wet zorgt ervoor dat in het grijze gebied tussen oorlog en vrede waar we nu in zitten, Defensie de ruimte heeft om bijvoorbeeld kazernes neer te zetten om te kunnen oefenen.”
De uitzonderingen gaan bijvoorbeeld over geluidsoverlast of milieuvergunningen die nodig zijn om op bepaalde gebieden te mogen bouwen en oefenen – regels die nu de groei van Defensie in de weg staan. Zo heb je om te schieten een geluidsvergunning nodig. Veel kazernes liggen bij een natuurgebied en trainen met groot materiaal betekent ook CO2- uitstoot.
Met deze wet zou de bouw van kazernes of het vliegen met straaljagers als een groter maatschappelijk belang worden gezien dan bijvoorbeeld milieunormen of geluidsoverlast.
Energielabel X, Y of Z
De gebouwen van Defensie verkeren, na jaren van bezuinigingen, in een slechte staat. “Het valt echt wel uit elkaar”, zegt de BBB-staatssecretaris. “Eigenlijk is het zo dat we de afgelopen 25 jaar het onderhoud dat nodig is om gebouwen up-to-date te houden niet hebben gedaan.” Hij heeft het dan over gebouwen met energielabel X, Y of Z, problemen met brandveiligheid, schimmel en lekkages.
Defensie schat dat het zo’n vijftien jaar duurt om al het achterstallige onderhoud weg te werken. En dan moeten er ook nog gebouwen bij komen om de nieuwe medewerkers plek te geven. Tuinman schrijft vandaag in een brief aan de Kamer dat hij, gezien de geopolitieke situatie, deze bouwplannen wil versnellen.
Het geld daarvoor heeft hij: dit kabinet steekt honderden miljoenen in de groei van Defensie. Maar waar Tuinman vooral tegenaan zegt te lopen zijn de vergunningen. Gezien de “urgentie” ziet hij de Wet op de gereedheid als een van de instrumenten om die groei toch mogelijk te maken.
Onze manier van leven
Eerder schreef het kabinet dat “de verantwoordelijkheden en maatschappelijke opgaven van Defensie niet vergelijkbaar zijn met andere sectoren in Nederland”. Defensie moet vooraan in de rij staan dus. De staatssecretaris benadrukt dat hij echt niet zomaar alle regels opzij zal schuiven en dat hij rekening zal houden met het belang van een veilige en gezonde leefomgeving.
Maar Tuinman erkent dat er gevolgen zullen zijn voor mensen. “We zullen meer activiteiten gaan ondernemen, op meer verschillende locaties. En over het algemeen betekent dat wel iets meer overlast voor de mensen in de regio”, aldus de staatssecretaris. “Kanttekening daarbij is wel: we doen het voor onszelf, voor het vaderland. En we moeten misschien wel iets meer hinder accepteren om onze manier van leven te beschermen.”
Het wetsvoorstel moet over een paar weken af zijn. Dan moet duidelijk worden welke juridische afspraken worden gemaakt en wat precies de milieu-uitzonderingen zijn die onder deze wet gaan vallen.
