Sinds 10.00 uur is er een crisisoverleg gaande tussen premier Schoof en de vier coalitiepartijen PVV, VVD, NSC en BBB. Schoof heeft de vier partijen gevraagd om op zijn ministerie te komen omdat drie partijen, de VVD uitgezonderd, hem hebben teruggefloten over het Europese defensiebeleid. Bronnen zeggen dat Schoof dat een onwerkbare situatie vindt.
BBB-leider Van der Plas wilde bij aankomst weinig zeggen op vragen over de ernst van de politieke crisis:
De Tweede Kamer nam een motie aan waarmee het kabinet wordt opgeroepen niet akkoord te gaan met het plan van EU-voorzitter Von der Leyen om Europa de komende jaren voor 800 miljard euro van wapens en een betere defensie te voorzien. Een deel daarvan moet gefinancierd worden door nieuwe gemeenschappelijke leningen en het versoepelen van de begrotingsregels.
Regeringspartijen PVV, NSC en BBB zijn tegen deze manier van het betalen van de plannen. Daardoor haalde de motie van eenmansfractie JA21 een krappe meerderheid van 73 zetels voor en 71 zetels tegen.
Schoof heeft namens Nederland echter al ingestemd met “de contouren” van het defensieplan. Het kabinet wil uitdrukkelijk ook meepraten over hoe de landen geld gaan lenen en hoe de lasten daarvan worden verdeeld. Maar met de ‘opdracht’ van de Kamer aan Schoof om namens Nederland helemaal tegen te zijn, is het lastiger voor Nederland om daar een belangrijke stem in te hebben.
Alleen komen te staan
De speelruimte van Schoof en andere ministers in Brussel, zoals Heinen (Financiën) en Brekelmans (Defensie), wordt beperkt. Nederland zou alleen kunnen komen te staan in Europa, vrezen voorstanders van het Europese defensieplan. En ook zullen andere EU-landen zich afvragen wat het woord van Schoof waard is. Daarbij komt dat het herbewapeningsplan ook zonder de steun van Nederland doorgaat. Er zijn genoeg andere landen die er wel mee in willen stemmen.
Voor de premier was deze situatie onwerkbaar, zeggen bronnen. Daarom wil hij nieuwe afspraken maken met de drie coalitiepartijen die voor de motie hebben gestemd. Hij kan daarbij rekenen op steun van de VVD.
