In Duitsland ligt er ruim acht dagen na de start van de verkennende gesprekken tussen CDU/CSU en SPD een slotdocument. De partijen vinden elkaar op belangrijke inhoudelijke kwesties, waaronder migratie en financiën, zeggen de partijleiders. De volgende stap zijn de coalitieonderhandelingen.
Bij de landelijke verkiezingen twee weken geleden kwam CDU/CSU met 28,5 procent van de stemmen als grootste uit de bus. De radicaal-rechtse AfD werd tweede met ruim 20 procent van de stemmen, de SPD werd derde met iets meer dan 16 procent.
Omdat CDU/CSU coalitiesamenwerking met de AfD van tevoren al had uitgesloten, werd al snel duidelijk dat de christendemocraten en de sociaaldemocraten op elkaar zijn aangewezen. Een zogenoemde ‘grote coalitie’ tussen de linkse en rechtse volkspartijen is de enige realistische formatie-optie. Beoogd bondskanselier Merz (CDU) heeft als doel gesteld om nog voor Pasen een regering te vormen.
‘Goed en collegiaal’
Met het verkennende document is de eerste stap in die richting gezet. Volgens Merz was de sfeer “goed en heel collegiaal”. SPD-leider Lars Klingbeil liet zich ook positief uit en sprak van “constructieve” gesprekken.
De CDU-leider noemde migratie, financiën en economisch beleid als de belangrijkste thema’s. Er zullen hervormingen worden doorgevoerd in het asielbeleid en het toeslagenstelsel. Zo zou de uitkering van mensen die een baan afwijzen in de toekomst worden ingetrokken.
Weigeren aan de grens
In het slotdocument staat verder dat mensen die asiel aanvragen in de toekomst ook aan de grens kunnen worden geweigerd. Dat zou alleen gebeuren in afstemming met buurlanden.
Hiermee lijkt een belangrijke eis van CDU/CSU te worden ingewilligd: de SPD had altijd bedenkingen bij dit voorstel. Ook moet de gezinshereniging van vluchtelingen verder worden beperkt.
Nieuw fonds
Wat de overheidsfinanciën betreft, bereikten de partijen dinsdag al een doorbraak. De coalitie in wording is met een plan gekomen om miljarden te kunnen investeren in defensie en infrastructuur: de partijen willen de zogenoemde Schuldenbremse (schuldenrem) deels loslaten. Dat is een wet die bepaalt dat de overheid globaal niet meer geld mag uitgeven dan zij binnenkrijgt.
Als het plan wordt aangenomen, worden alle defensie-uitgaven boven 1 procent van het bruto binnenlands product vrijgesteld van de beperkingen van de schuldenrem. Ook komt er, als het aan de formerende partijen ligt, een nieuw fonds van 500 miljard euro voor infrastructuuruitgaven over een periode van tien jaar.
