Een journalist van de Belgische omroep VRT heeft ontdekt dat op berichtendienst Telegram mensen worden geronseld om sabotage te plegen, te spioneren en propaganda te verspreiden. De journalisten waren enkele maanden undercover lid van groepsgesprekken van een pro-Russische hackersgroep op Telegram.
Deze hackersgroep had eerder websites van Belgische gemeenten en havens platgelegd. De groep heeft aanvallen op de websites van havenbedrijven in Nederland opgeëist. Tijdens deze DDoS-aanvallen waren de sites van de havens van Rotterdam, Amsterdam en Den Helder een paar uur onbereikbaar. De website van de haven in Groningen lag er het hele weekend uit.
De VRT-journalist kon lid worden van de appgroep met ruim 8000 leden, nadat hij zich had voorgesteld als een pro-Russische man uit Brussel. In gesprekken met beheerders van de groep die daarop volgden werd hem onder meer gevraagd hoe hij over Rusland dacht.
Cryptomunten
Vervolgens kreeg hij de opdracht om tien stickers met daarop de tekst ‘Fuck NATO’ in een wijk in Brussel op te plakken. Nadat hij daarmee had ingestemd kreeg de undercoverjournalist een week later de tien stickers van een Chinees bedrijf in een postbus. Hij zou voor de actie cryptomunten ter waarde van 50 euro krijgen.
De VRT-journalist heeft de ontvangen stickers nooit ergens opgeplakt, maar bleef wel lid van de groep. Daarin zag hij regelmatig verschillende opdrachten verschijnen, zoals het verzoek om in ruil voor cryptomunten pro-Oekraïense accounts op sociale media te zoeken en deze te rapporteren aan de chatbot in de groepsapp.
‘Aanvallen zijn een beetje grof’
Er werden ook opdrachten verstrekt die ernstiger van aard zijn. Zo vroeg iemand in de chat hulp bij het hacken van een Litouwse waterzuiveringsinstallatie. In samenwerking met journalisten uit Litouwen ontdekte de VRT dat er inderdaad geprobeerd is om deze zuiveringsinstallatie te hacken.
De Belgische inlichtingendienst ADIV zegt tegen de VRT op de hoogte te zijn van dit soort ronselmethodes en maakt zich hier zorgen over. “Die mensen die het uitvoeren weten niet in opdracht van wie ze dat doen, en waarom ze dat doen.”
De VRT sprak ook een adjunct-secretaris-generaal van de NAVO, die net als de ADIV bezorgd is. Volgens hem is het moeilijk om te achterhalen wie de opdrachtgevers zijn. Wel tekent hij aan dat het geen professionele inlichtingenmedewerkers zijn.
“Het enige lichtpuntje is dat dit geen professionele inlichtingenmedewerkers zijn, wat betekent dat ze niet de vaardigheden, ervaring en hulpmiddelen hebben die een professional zou hebben. Sommige van deze aanvallen zijn een beetje grof. Ze zijn vaak makkelijk te vinden of op te sporen.”
