Driekwart van de bedrijven die zich bezighouden met duurzame energieprojecten heeft last van de strenge stikstofregels in Nederland. Het gaat dan onder meer om projecten die het elektriciteitsnet moeten versterken.
Maar liefst 90 procent van de verduurzamingsprojecten loopt vertraging op. Een derde hiervan wordt zelfs helemaal stilgelegd. Een en ander blijkt uit een inventarisatie van de Nederlandse Vereniging Duurzame Energie (NVDE) onder de 1600 bedrijven die lid zijn.
NVDE-voorzitter Olof van der Gaag pleit daarom voor een uitzondering voor duurzame energieprojecten. “Het gaat over projecten die een heel klein beetje stikstofuitstoot veroorzaken tijdens het bouwen. Maar, dat verdienen die projecten wel honderd keer terug als ze eenmaal gerealiseerd zijn.”
Vanochtend stikstofoverleg Catshuis
Met onder meer werkgevers- en milieuorganisaties praat de NVDE vanochtend met de verantwoordelijke ministers in het Catshuis in Den Haag over de stikstofproblematiek. Het kabinet geeft ‘de polder’ een laatste kans om invloed uit te oefenen op de besluitvorming over aanpassing van de stikstofregels.
De regels dreigen niet alleen tal van energieprojecten lam te leggen of te vertragen, maar ook de woningbouw. De aanleg van infrastructuur zoals hoogspanningsmasten, elektriciteitskabels en waterstofleidingen duurt nu vele jaren langer dan nodig is. Los van het behalen van de klimaatdoelen ziet de industrie ook steeds vaker commerciële problemen.
De energie-intensieve industrie heeft te maken met hoogoplopende kosten voor de uitstoot van CO2 vanwege Europese en Nederlandse regelgeving. Tegelijkertijd is verduurzaming op korte termijn vaak onmogelijk vanwege onder meer de stikstofregels. Tienduizend bedrijven wachten op een zware elektriciteitsaansluiting.
Tennet hoopt op uitzondering
Een van de plaatsen waar op dit moment wordt gewerkt aan verbetering van het elektriciteitsnet is Geertruidenberg. Daar wordt het hoogspanningsnet van netbeheerder Tennet uitgebreid. Het hoogspanningsstation grenst aan het Nationaal Park De Biesbosch. Daarom dreigt ook hier de stikstofproblematiek voor vertraging te zorgen.
“Stikstof betekent voor ons dat we veel langer bezig zijn”, vertelt Eefje van Gorp van Tennet. “En die tijd hebben we eigenlijk niet. Er wachten in Nederland zoveel mensen en bedrijven op een aansluiting. Hoe eerder wij kunnen beginnen, hoe eerder wij klanten kunnen aansluiten.”
‘Trump is de nieuwe Poetin’
Een actueel geopolitiek argument om de energietransitie niet langer op te houden is de roep in Europa om zo snel mogelijk onafhankelijk te worden in de energievoorziening. Waar Nederland de afgelopen jaren afscheid nam van aardgas uit Russische pijpleidingen, zijn we nu voor een groot deel afhankelijk van Amerikaans vloeibaar gas (lng). Maar liefst 70 procent van de lng die Nederland importeert is afkomstig uit de Verenigde Staten.
Dat is op dit moment geen comfortabele positie gelet op het beleid van de Amerikaanse regering, aldus Van der Gaag van de NDVE. “In onze gaslevering is Trump eigenlijk de nieuwe Poetin en ook Trump is niet erg voorspelbaar. Dus ik denk dat we liever onze eigen energie willen maken dan dat we bij Trump, Poetin of de emir van Qatar moeten slijmen over energie-import.”
