In Sudan hebben de Rapid Support Forces (RSF) aangekondigd dat ze een rivaliserende regering gaan uitroepen. De verklaring van de paramilitaire groepering komt een dag nadat de burgeroorlog met het regeringsleger precies twee jaar geleden begon.
Het Noord-Afrikaanse land verkeert in een diepe crisis. De VN noemt het wereldwijd de grootste humanitaire ramp op dit moment. De burgeroorlog heeft geleid tot meer dan twaalf miljoen ontheemden, 150.000 doden en een acuut tekort aan voedsel, water en medische hulp.
RSF-generaal Mohamed Hamdan Dagalo, alias Hemedti, schrijft op Telegram dat er na twee jaar strijd een regering komt van “vrede en eenheid”. De groepering zegt op weg te zijn naar een nieuw Sudan, waarin “afkomst en religie geen rol spelen”. RSF belooft onderwijs en gezondheidszorg te zullen regelen voor iedereen.
Dat klinkt veelbelovend, maar de realiteit is anders. Het land dreigt te worden opgesplitst en er wordt gevreesd dat RSF een terreurregime zal uitoefenen in de regio-Darfur, die de militie al grotendeels in handen heeft.
Gisteren kwamen op initiatief van Frankrijk, Duitsland en het Verenigd Koninkrijk twintig landen bijeen in Londen, met als doel oplossingen te vinden voor de verwoestende oorlog in Sudan. Er werd opgeroepen tot vrede. De EU stelde 522 miljoen euro beschikbaar voor voedsel en medische hulp. Daar legde het VK nog zo’n 140 miljoen euro bovenop.
Veel Sudanezen verwachten weinig van de hulp. Een groot deel van de buitenlandse toevoer van bijvoorbeeld medicijnen en voedsel bereikt de bevolking namelijk niet. De strijdende partijen houden de levering tegen, stellen hulporganisaties zoals Artsen zonder Grenzen.
Critici noemen de besprekingen in Londen een wassen neus omdat de strijdende partijen zelf niet aan tafel zaten. De Verenigde Arabische Emiraten waren wel aanwezig. Zij zijn een bondgenoot van de RSF die ze volgens de Verenigde Naties steunen met wapens en geld.
RSF-leider Hemedti is een van de militaire leiders die deelnamen aan de staatsgreep van 2021. Hij werd toen aangesteld als plaatsvervanger van Abdel Fattah al-Burhan, de legerleider en de facto leider van Sudan.
De machtsstrijd tussen de twee liep begin 2023 uit op een burgeroorlog, toen ze het niet eens konden worden over de verdeling van de macht. De RSF is een paramilitaire eenheid met naar schatting 100.000 leden, voornamelijk bestaande uit Sudanezen van Arabische afkomst. Zij richten zich vooral tegen Sudanezen van Afrikaanse afkomst, die in de westelijke regio Darfur in de meerderheid zijn.
Vluchtelingenkamp veroverd
De RSF wordt beschuldigd van etnische zuivering en mogelijk genocide in Darfur. Deze week wist de RSF daar het vluchtelingenkamp Zamzam in handen te krijgen. Hier hadden zo’n 700.000 mensen hun toevlucht gezocht nadat ze eerder voor de RSF waren gevlucht.
Het vluchtelingenkamp was lange tijd een van de weinige veilige plekken in de regio. Het ligt ongeveer 16 kilometer van de stad Al-Fashir, die als enige in Darfur nog niet in handen was van de milities. De verwachting is dat ook deze stad binnenkort door de RSF wordt ingenomen.
Volgens ooggetuigen voeren de RSF en het regeringsleger in en rond Al-Fashir hevige bombardementen uit. Sinds eind vorige week zijn in het vluchtelingenkamp en in de stad honderden burgers omgekomen, onder wie twintig kinderen en artsen. Daarnaast zouden mensen door de RSF zijn geëxecuteerd vanwege hun afkomst.
Het Rode Kruis heeft al meermaals alarm geslagen over de humanitaire ramp die zich in de regio voltrekt. Vorige maand bracht Unicef een rapport uit met daarin gruwelijke feiten over seksueel geweld tegen kinderen.
