“We hebben een erg goed gesprek gehad”, zei Donald Trump na een telefoongesprek met de Oekraïense president Zelensky. Ook Zelensky was positief. Hij sprak van een “openhartig en inhoudelijk gesprek”.
De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Rubio en veiligheidsadviseur Waltz deden er nog een schepje bovenop. Zij noemden het telefoongesprek in een persbericht “fantastisch.” Tijdens het gesprek is president Zelensky akkoord gegaan met een tijdelijk, beperkt staakt-het-vuren en hebben de presidenten gesproken over de luchtafweer van Oekraïne.
Het was de eerste keer dat ze elkaar spraken sinds het bezoek van Zelensky aan het Witte Huis, dat eind vorige maand in ruzie ontaardde. De bedoeling was dat Zelensky met de Verenigde Staten afspraken zou maken over de wederopbouw van Oekraïne en de winning van grondstoffen. Als gevolg van de ruzie ontstond kilte tussen beide regeringen. De VS schortte tijdelijk de militaire steun en inlichtingen aan Oekraïne op.
Lijmpoging
Een week na het opschorten van die steun slaagde een lijmpoging bij een bijeenkomst van delegaties uit beide landen in Jeddah in Saudi-Arabië. De VS hervatte de steun en Oekraïne accepteerde een Amerikaans voorstel voor een staakt-het-vuren van dertig dagen met Rusland.
Dat staakt-het-vuren was toen nog niet aan Rusland voorgesteld. Rubio zei dat Oekraïne aangaf bereid te zijn “om te stoppen met de gevechten, te stoppen met schieten en te gaan praten”. Wat Rubio betreft lag de bal vanaf dat moment bij Rusland om “ja of nee op dit voorstel te zeggen”.
Energie-infrastructuur beschermen
Gisteren sprak Trump met president Poetin over dit voorstel. Na afloop maakte het Witte Huis bekend dat Poetin beloofd had om de komende dertig dagen geen energiecentrales en infrastructuur in Oekraïne aan te vallen. Het Kremlin zei dat alleen was afgesproken geen energiecentrales aan te vallen.
Ook Zelensky ging met deze afspraak akkoord, maar afgelopen nacht werd al duidelijk dat beide landen zich niet aan die afspraak hielden. Zowel Rusland als Oekraïne vielen energiedoelen van de ander aan.
Trump en Zelensky spraken vandaag ook over de elektriciteitsinfrastructuur van Oekraïne en de kerncentrales in dat land. Trump denkt dat de VS zou kunnen helpen om die draaiende te houden en ziet voor de VS een rol als eigenaar van de kerncentrales weggelegd. Hij stelt dat beveiliging van de Oekraïense energie-infrastructuur daarmee in goede handen is.
De Amerikaanse president zegt dat hij de wensen van Oekraïne en Rusland op een lijn probeert te krijgen. Of dat is gelukt, zullen de komende dagen uitwijzen. “We zijn op de goede weg”, aldus Trump.
Oekraïne en Rusland hebben vandaag 175 gevangenen met elkaar geruild. Ook draagt Rusland 22 zwaargewonde Oekraïense militairen aan Oekraïne over “als blijk van goede wil”, aldus het Russische ministerie van defensie.
De komende dagen worden de gesprekken voortgezet in Saudi-Arabië onder leiding van de VS. De Amerikanen spreken dan met ’technische teams’ uit Oekraïne en Rusland. Deze fase van gesprekken zou moeten leiden tot een breder staakt-het-vuren, te beginnen op de Zwarte Zee. De volgende fase zou een bestand zijn tussen Rusland en Oekraïne, waarin beide legers stoppen met vechten.
