
Staatssecretaris Coenradie wil, ondanks verzet vanuit de coalitie, doorgaan met haar plan om gevangenen maximaal twee weken voor het einde van hun straf naar huis te sturen. Ze ziet geen andere mogelijkheid om het cellentekort op te lossen en hoopt dat de “uiterst pijnlijke maatregel” zo min mogelijk hoeft te worden ingezet.
“Ik heb maar twee knoppen om aan te draaien”, zei de staatssecretaris van Justitie en Veiligheid in een debat in de Tweede Kamer, “Of we gaan minder mensen arresteren of we gaan mensen eerder heenzenden.” De laatste oplossing is volgens haar “de minst slechte”. “Het niet meer oppakken van mensen is absoluut onwenselijk.”
Coenradie vroeg in het debat uitdrukkelijk om steun om haar plannen, die ze vrijdag presenteerde, uit te kunnen voeren. Ze benadrukte nogmaals dat het code zwart is in de gevangenissen en dat ze alle andere mogelijkheden heeft bekeken. “Het is niet zo dat ik een palet aan andere oplossingen in mijn tas verborgen heb.”
Het is nog de vraag of de PVV-bewindsvrouw de gevraagde steun krijgt. Er was onvoldoende tijd om het debat af te maken. Dat zal nu volgende week gebeuren. Duidelijk is al dat geen enkele partij blij is met haar plan. De coalitiepartijen PVV en VVD zijn het felst tegen het vrijlaten van mensen die hun straf nog niet hebben uitgezeten en zij zullen het plan dan ook niet steunen.
PVV: acht gevangen op één cel
PVV-Kamerlid Van Dijk zei dat hij nog liever acht gevangenen in één cel plaatst, die dan desnoods staand moeten slapen, dan dat hij mensen voor het einde van hun straf naar huis stuurt. Op een vraag van GroenLinks-PvdA-Kamerlid Lahlah of hij dan zo’n cel wilde komen openen, zei Van Dijk: “Ik werk daar niet, ik hoef dat niet”. Dat kwam hem op gehoon van bewakers op de publieke tribune te staan. Zij vrezen voor hun veiligheid als er meer personen op één cel worden geplaatst.
De VVD vreest dat twee weken vervroegd wegsturen, pas het begin is. “Ik voorspel je”, zei Kamerlid Ellian, “binnen de kortste keren wordt het een maand en dan twee maanden” en dat doet volgens hem geen recht aan het leed dat veroordeelden hebben veroorzaakt. Het begint er wat hem betreft op te lijken dat een vleermuis in Nederland meer rechten heeft dan een slachtoffer van een misdrijf.
Zedendelinquenten niet
Coenradie neemt meerdere noodmaatregelen tegen het cellentekort. Als ze niets doet, dreigt er aan het einde van dit jaar een tekort van 330 cellen. Daarom heeft ze onder meer besloten om het aantal tweepersoonscellen met honderd plekken uit te breiden.
Dat is volgens haar het maximale wat kan, ook met het oog op veiligheid van het personeel. Ze zei daar in antwoord op vragen van de PVV nog bij dat ze gedetineerden ook niet als “grof vuil” wil behandelen, want ze moeten uiteindelijk wel “fatsoenlijk” weer de maatschappij in worden gestuurd.
Met dit soort maatregelen is ze er nog niet en daarom komt ze met de mogelijkheid om gedetineerden twee weken eerder vrij kunnen laten. Het gaat om mensen met een gevangenisstraf tot maximaal één jaar. Zedendelinquenten en plegers van een ernstig geweldsmisdrijf komen niet in aanmerking.
De maatregel wordt alleen worden genomen als er echt geen plek meer is voor een andere veroordeelde, zei de staatssecretaris. Zij merkte verder op dat ze elke twee weken wil kijken of er mensen vervroegd moeten worden vrijgelaten en dat er ook maanden zullen zijn waarin dat niet zo is.