De Belastingdienst heeft bijna 13.000 mensen een schadevergoeding uitbetaald, omdat ze onterecht op een zwarte lijst stonden. Het gaat om bedragen van 375 tot ruim duizend euro.
In totaal stonden er ruim 300.000 mensen op de lijst. Het overgrote deel heeft volgens de Belastingdienst geen nadelen ondervonden van de registratie en ook geen recht op schadevergoeding. Zij kregen alleen een excuusbrief.
De zwarte lijst heette officieel de Fraude Signaleringsvoorziening (FSV) en bestond van 2013 en 2020. Mensen die verdacht werden van fraude kwamen op die lijst te staan, zonder dat ze het wisten.
De meeste van de 13.000 gedupeerden stonden lange tijd onder intensief toezicht van de Belastingdienst, waardoor hun aangiftes vaak werden gecontroleerd. Meerdere mensen bleken daarbij fouten te hebben gemaakt en moesten grote bedragen terugbetalen.
Maar omdat de controle zelf onterecht was, hebben zij toch hun geld teruggekregen. Dat ging vaak om duizenden euro’s per persoon.
Eiwitrijke voeding
Zo kreeg Pras Ramsaran recent een flinke vergoeding, omdat in 2013 zijn inkomstenbelasting onterecht opnieuw werd berekend. Maar de reden dat hij op de lijst stond is hem nooit echt duidelijk geworden.
“Ik heb een chronische ziekte en koop daarom veel hulpmiddelen en eiwitrijke voeding”, zegt Ramsaran. “Ik denk dat ik daarom op de lijst ben gezet, al kon niemand bij de Belastingdienst mij dat bevestigen. Dat voelt toch wel heel onbevredigend.”
‘Heel onbeschoft’
Die frustratie wordt door meer gedupeerden gedeeld. “Er moet iets getriggerd zijn en ik wil weten wat”, zegt Michel van Kommer, die geen schadevergoeding kreeg. “Maar de Belastingdienst zegt het niet te weten. Ik vind het heel onbeschoft dat mensen je ergens van beschuldigen, maar vervolgens niet uitleggen waarom dat was.”
Advocate Narda Teke-Bozkurt diende voor vijf cliënten een informatieverzoek in, maar ook zonder succes. “Mensen willen weten waarom ze op die lijst stonden en wat de gevolgen waren. Maar ze krijgen geen antwoord.” Ook schadevergoedingen kreeg ze niet toegewezen.
Zelf stond ze ook op de zwarte lijst. “Zelfs als advocaat is het me niet gelukt om antwoorden te krijgen. Dus ik snap dat het anderen ook niet lukt.”
De inspectie Belastingen, Toeslagen en Douane concludeert in een eigen onderzoek ook dat veel gedupeerden zich niet erkend voelen. Heel wat mensen zijn er bijvoorbeeld nog altijd van overtuigd dat hun FSV-registratie grote gevolgen heeft gehad, ook al zegt de Belastingdienst van niet.
Extra lastig is dat gedupeerden zelf aannemelijk moeten maken dat zij nadelen hebben ondervonden. Dat is volgens meerdere advocaten die de NOS sprak eigenlijk niet te doen, omdat de Belastingdienst alleen alle informatie bezit.
Meldpunt blijft open
Een woordvoerder van de Belastingdienst laat weten dat de Tweede Kamer jaren terug zelf ermee instemde om maar een beperkte groep schadevergoeding te geven. Ook rechters hebben tot nu toe steeds geoordeeld dat het niet geven van schadevergoeding aan gedupeerden terecht was.
Het FSV-meldpunt staat de komende tijd nog open voor iedereen die vragen heeft. “Onze reactie en aanpak daarbij is om te luisteren, en vervolgens opnieuw te kijken of de situatie niet anders zat dan is aangenomen”, zegt de woordvoerder van de Belastingdienst.
Grote operatie
Voor de Belastingdienst was de afhandeling een grote operatie, waarvan het einde nu in zicht is. Er werden honderdduizenden excuusbrieven verstuurd en tienduizenden dossiers opnieuw bekeken. Daarnaast deden zo’n 15.000 mensen een inzageverzoek.
Om zoveel mogelijk mensen te bereiken, bedacht de dienst onorthodoxe manieren van communiceren. Zo stuurden ze ansichtkaarten naar gedupeerden met terugbelverzoeken.
Het ministerie is, samen met de VNG, nog bezig om een laatste groep 600 gedupeerden te compenseren. Zij zijn het zwaarst gedupeerd, omdat zij geen schuldtraject kregen vanwege de FSV. De bedoeling is dat zij uiteindelijk geheel schuldenvrij worden.
